Authentiek communiceren op zijn Rotterdams
Wat is authenticiteit?
Op Wikipedia staat daar het volgende over geschreven:
Het begrip authenticiteit is een kwaliteitskenmerk. Het betreft de mate van betrouwbaarheid van de originaliteit en herkomst van een document, een bericht, een gegeven of een ander object.
Blijkbaar vinden we iets wat authentiek is dus betrouwbaar en koppelen we dat aan kwaliteit. Maar bestaat echte authenticiteit wel? Is er nog ruimte voor originele dingen of is alles al een keer gedaan? Mogen we een goede interpretatie van iets met sterke referenties naar “iets origineels” ook authentiek noemen? Of spreken we dan van goed geslaagde nep?
Wil je vandaag de dag met een echt origineel (nooit eerder vertoond) concept voor de dag komen dan moet je van goede huize komen. Nieuwe media geven ons de mogelijkheid om een originele presentatie te geven van iets wat van zichzelf niet zo origineel hoeft te zijn. Originaliteit is een kwestie van perceptie. Daarbij is het referentiekader van je publiek bepalend voor de mate van originaliteit. Als communicatieprofessionals kunnen wij originaliteit rationeel beredeneren. Ons publiek zal dat vaak meer vanuit emotie en onderbuik gevoel doen. Dat onderbuik gevoel is te beïnvloeden middels storytelling en framing.
Authenticiteit is in ons vakgebied beredeneren als iets wat niet per definitie oorspronkelijk hoeft te zijn maar wat wel heel origineel kan overkomen. Zo spreken Pine & Gillmore in hun boek authenticiteit, wat consumenten echt willen uit 2008 over verschillende gradaties van nep. Hun uitgangspunt is dat alles wat wordt aangeboden per definitie nep is. Op basis of iets daadwerkelijk is wat het zegt dat het is kan je volgens hun theorie bepalen wat de gradatie van authenticiteit is. Die gradaties lopen in vijf stappen van natuurlijke authenticiteit door naar invloedrijke authenticiteit. Waarbij je iets wat invloedrijk is volgens de wetten van Pine & Gilmore kan beschouwen als de meest effectieve vorm van authenticiteit. Invloedrijke verhalen proberen mensen naar een hoger doel te brengen. In de reclame zien we dit bijvoorbeeld bij het merk Dove gebeuren. Wanneer je dit merk gebruikt mag je als vrouw weer gezien worden zoals je daadwerkelijk bent. Dove lijkt zich in te zetten voor een wereld waarin gephotoshopte modellen taboe zijn. Door dit uit te dragen middels echte verhalen brengt Dove een zekere mate van verandering teweeg. Maar als je de vraag stelt of Unilever als moederbedrijf hetzelfde nastreeft als Dove dan constateer je dat dit niet zo is. Andere merken in hun portefeuille als Lynx, Axe en Fair & Lovely zetten aan tot een verwrongen schoonheidsideaal van vrouwen. Met name het merk Fair & Lovely is redelijk controversieel. Dit populaire huidbleekmiddel is bedoeld om allochtone vrouwen van een lichtere huidtint te voorzien. Volgens Pine & Gilmore is het bedrijf dus niet wat het zegt dat het is maar is de ervaring van de communicatie van in ieder geval het merk Dove wel echt.
Hoe authentiek is Rotterdam?
Veel oorspronkelijke authenticiteit van voor de oorlog is in Rotterdam verdwenen. Dat wil zeggen dat het niet meer tastbaar is. Fysieke plekken zijn verdwenen en bestaan enkel nog als verhaal. Juist die verhalen willen we graag aan elkaar vertellen en aanhoren.
Op Social Media is een grote trend gaande waar veel van die verhalen weer worden verteld en vaak ondersteund met prachtig visueel (archief)materiaal. O.a. op de Facebookpagina “Rotterdam van toen” staan prachtige verhalen over het Rotterdam van weleer.
In de besloten Facebook groep “Je bent een echte Rotterdammer” draait het om de conversatie over “Het Rotterdam gevoel”. Daarin zie je vooral de bevestiging van sentimenten over wat er allemaal in de stad reilt en zeilt.
Dit zijn zomaar twee voorbeelden waarvan je zou kunnen stellen dat Facebook met storytelling communities bijdraagt aan de representatie van een authentiek Rotterdam. De invloed van dergelijke communities is sterk afhankelijk van de kwaliteit van de content die erop wordt geplaatst en de conversatie rondom die conetent. Daarbij is curatie essentieel. Op de pagina “Rotterdam van toen” is sprake van een redactie die zelf de archiefbeelden met bijbehorende verhalen plaatst. Er worden geen berichten van anderen doorgeplaatst in de timeline van de pagina. De Facebook groep “Je bent een echte Rotterdammer” doet op een andere manier aan curatie door alleen maar mensen toe te laten die zich aan een aantal strikte regels houden.
Een voorbeeld van een communicatieplatform wat zijn bestaansrecht vooral ontleent aan het Rotterdam van nu is Gers! Magazine. Gers! vertelt het echte verhaal over het hedendaagse Rotterdam met een voortdurende waardevolle conversatie, zowel online als offline. De slimheid van dit concept zit naast de goed bewaakte authenticiteit in de curatie van de content en de exclusiviteit van de kanalen. Gers! magazine is trouw aan zichzelf en is wat het zegt dat het is volgens de wetten van Pine & Gilmore. Behoorlijk echt dus en daarom ook daadwerkelijk invloedrijk op de stad. Het recept van Gers! Magazine komt voort uit de principes van de Golden Circle van Simon Sinek. Met een duidelijk gedefinieerd waarom, hoe en wat claimen zij hun plek in Rotterdam. De verwoording van het waarom van Gers! is als volgt:
Gers! is geboren uit liefde voor de stad. En die liefde belijden wij ongegeneerd. Rotterdam is leuk, gedurfd en vernieuwend. Brutaal, rauw en nuchter. Ondernemend, energiek en grensverleggend.
Authentiek ondernemerschap in Rotterdam
De laatste vijf jaar zijn er in Rotterdam ondernemingen ontstaan die waarschijnlijk niet eerder verzekerd waren van hun bestaansrecht. De stad is een is een voedingsbodem geworden voor iets wat ik zou willen bestempelen als authentiek ondernemerschap. Er zijn behoorlijk wat ondernemingen bijgekomen die vanuit een Rotterdams gevoel met een origineel concept de markt veroveren. Een jaar of tien geleden was het misschien toevallig dat je in Rotterdam was gevestigd en vermeed je het in je communicatie. Nu lijken Rotterdamse waarden te helpen bij het creëren van geliefde merken. Zo is er Schorem Haarsnijder & Barbier die als kleine onderneming is uitgegroeid naar een wereldwijd bekend merk met als standplaats Rotterdam. Schorem kiest er bewust voor om hun winkel en barbierschool hier in Rotterdam te houden en niet te exporteren naar andere plaatsen. De authenticiteit van Schorem heeft sterke referenties naar de jaren 50 in Amerika. Niet direct Rotterdams, maar wel passend bij de mentaliteit van de stad. Op de schaal van Pine & Gilmore te beschouwen als uitzonderlijk goed uitgevoerd. Dienstverlening staat bij Schorem hoog in het vaandel door klanten als gasten te behandelen. Daarnaast is een knipbeurt bij Schorem een experience waarbij je terug in de tijd gaat. De kracht zit ook weer in een sterk waarom, namelijk mannen een vrouwvrije plek bieden waar ze zichzelf kunnen zijn. Het hoe valt te omschrijven als klanten zijn gasten en het wat is het belevingselement wat Schorem heeft toegevoegd door in een volledig authentieke setting te werken. Met kwalitatieve (in eigen beheer geproduceerde) content weten zij online hun offline wereld sterk te vertalen naar diverse mediakanalen.
Niet alle ondernemingen lopen zo goed zoals Schorem, maar veel zijn hard op weg boven de massa uit te komen en mee te drijven op de energie van Rotterdam.
Creatiekracht 